Αρχαία Κύπρος και Μεσόγειος: Μια μακρά ιστορία πολιτισμικών επαφών
Στο πλαίσιο των ειδικών μορφωτικών εκδηλώσεων «Επιστήμης Κοινωνία» και του ερευνητικού έργου CyCoMed, η κύρια ερευνήτρια του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών (ΙΙΕ) του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΕΙΕ) και μέλος της ερευνητικής ομάδας του έργου, δρ. Ευαγγελινή Μάρκου, και ο επιστημονικός υπεύθυνος του έργου CyCoMed, δρ. Γιώργος Μπουρογιάννης, συνδιοργάνωσαν και συντόνισαν σειρά μορφωτικών διαλέξεων με τίτλο: Αρχαία Κύπρος και Μεσόγειος: Μια μακρά ιστορία πολιτισμικών επαφών.
Όλες οι διαλέξεις δόθηκαν στην ελληνική γλώσσα. Έλαβαν χώρα στο Αμφιθέατρο Λ. Ζέρβας του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, κάθε Τρίτη στις 19.00, από τις 14 Ιανουαρίου έως τις 4 Φεβρουαρίου 2020 (14, 21, 28 Ιανουαρίου και 4 Φεβρουαρίου). Η είσοδος για το κοινό ήταν ελεύθερη. Βασικό σκεπτικό της διοργάνωσης αποτέλεσε η ιδιαίτερη σημασία της αρχαίας Κύπρου ως κόμβου επικοινωνίας και πολιτισμικής αλληλεπίδρασης σε μια ευρύτερη μεσογειακή κλίμακα.
Η Κύπρος αποτελεί ένα από τα πλουσιότερα και πληρέστερα μελετημένα αρχαιολογικά περιβάλλοντα της Μεσογείου. Η έξοχη γεωγραφική της θέση, σε άμεση γειτνίαση με τη Μικρά Ασία, τις ακτές της Συροπαλαιστίνης, την Αίγυπτο και το Αιγαίο, η επάρκεια γεωργικών αγαθών, η καλής ποιότητας ξυλεία που καθιστούσε δυνατή τη ναυπήγηση πλοίων και, προπαντός, τα άφθονα κοιτάσματα χαλκού που ευνόησαν τη συστηματική μεταλλευτική δραστηριότητα, συνετέλεσαν ώστε η Κύπρος να αναπτύξει από πολύ νωρίς ισχυρές οικονομικές και πολιτικές δομές. Η ευρωστία της αποτυπώνεται εξαίσια στο ευρύ δίκτυο εμπορικών επαφών του νησιού με τη Μεσόγειο, τεκμηριωμένο αρχαιολογικά τουλάχιστον από τον 16ο αιώνα π.Χ., αλλά και στην πολιτισμική ικμάδα της νήσου η οποία, σε αντίθεση με το Αιγαίο, δε γνώρισε δραματικές ασυνέχειες. Σκοπός των διαλέξεων ήταν η γνωριμία του κοινού με βασικές πτυχές της κυπριακής αρχαιότητας όπως είναι η τεχνολογία του χαλκού, η οικονομία, η γραφή και η πολιτική οργάνωση, αλλά και η ιδιαίτερη δυναμική των επαφών της Κύπρου κατά την αρχαιότητα.
Η σειρά διαλέξεων διαρθρώθηκε σε τέσσερις εβδομαδιαίες θεματικές ενότητες, με δύο εισηγητές η καθεμιά. Οι τίτλοι των θεματικών και των σχετικών εισηγήσεων διαμορφώθηκαν ως εξής:
14 Ιανουαρίου 2020
1. Αρχαία Κύπρος και Μεσόγειος: Οικονομία και εμπόριο
- Ευαγγελινή Μάρκου (ΙΙΕ/ΕΙΕ): Οικονομία και οικονομική πολιτική της αρχαίας Κύπρου
- Γιώργος Μπουρογιάννης (ΙΙΕ/ΕΙΕ): Η Κύπρος και το Αιγαίο κατά τους Πρώιμους Ιστορικούς Χρόνους
21 Ιανουαρίου 2020
2. Γλώσσες και συστήματα γραφής
- Κώστας Κοπανιάς (Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών): Χαλκός και συστήματα γραφής στην Κύπρο
- Άρτεμις Καρναβά (Πανεπιστήμιο Κρήτης): Γλωσσικοί και κοινωνικοί κώδικες συμβίωσης στην Κύπρο της 1ης χιλ. π.Χ.
28 Ιανουαρίου 2020
3. Κύπριοι και Φοίνικες
- Χριστίνα Ιωάννου (Πανεπιστήμιο Κύπρου): Οι Φοίνικες στην καθημερινή ζωή της Κύπρου
- Βύρων Αντωνιάδης (ΙΙΕ/ΕΙΕ) Κύπρος και Κνωσός στην αυγή της πρώτης χιλιετίας π.Χ.
4 Φεβρουαρίου 2020
4. Η Κύπρος κατά την Ύστερη Εποχή του Χαλκού
- Γιώργος Βαβουρανάκης (Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών): Η αφηγηματικότητα της τέχνης Κρήτης και Κύπρου κατά την Εποχή του Χαλκού: σκέψεις επάνω στην ανθρώπινη κατάσταση
- Άγγελος Παπαδόπουλος (ΙΙΕ/ΕΙΕ): Αναζητώντας τον Κύπριο: Έμποροι, προϊόντα και οικονομικές συναλλαγές στην ανατολική Μεσόγειο κατά την Εποχή του Χαλκού.